Επιστημονική Εργασία, Μουσικοκινητικό Εργαστήρι ΑμεΑ Αγ. Παρασκευής, 2010

Με την επιστημονική πρωτοβουλία και εποπτεία του ψυχολόγου του Εργαστηρίου Π.Σιαπέρα, συγκροτήθηκε σε Επιστημονική Εργασία poster, το συνολικό σύστημα εργασίας του Μουσικοκινητικού Εργαστηρίου ΑμεΑ του Δήμου Αγίας Παρασκευής, έτσι όπως έχει εξελιχθεί από το 2008 και έπειτα.
Η Επιστημονική αυτή εργασία παρουσιάστηκε στο Επιστημονικό Θεματικό Συνέδριο "Κοινωνικό Κράτος" που διοργάνωσε ο ΣΚΛΕ (Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος) στις 27-29 Μαίου 2010.
Υπεύθυνη Προϊσταμένη του Εργαστηρίου, η κοινωνική λειτουργός Μαρίνα Καρβέλη

 

 

Το Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής στο Συνέδριο του ΣΚΛΕ 27-29 Μαΐου 2010

Με διπλή παρουσία το Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής και το Μουσικοκινητικό Εργαστήρι ΑμεΑ του Δήμου Αγίας Παρασκευής συμμετείχαν με ιδιαίτερη επιτυχία στο Επιστημονικό Θεματικό Συνέδριο στις 27-29 Μαΐου που διοργάνωσε  ο Συλλόγος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας, με θέμα: Κοινωνικό Κράτος: Κοινωνική Εργασία στο Περιφερειακό και Τοπικό Δίκτυο Υπηρεσιών Κοινωνικής Φροντίδας.

 Στα πλαίσια του συνεδρίου ο υπεύθυνος του Τμήματος Μιχάλης Γαβράς συμμετείχε σε στοργγυλό τραπέζι με άλλους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπου ανέπτυξε τις δράσεις του Τομέα Κοινωνικής Πολιτικής, δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη δράσεων που απευθύνονται σε μεγάλες κοινωνικές ομάδες, στην ανάπτυξη του Τοπικού Δικτύου Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης, την απόκτηση του Κοινωνικού Χάρτη της πόλης, δηλ. τις κοινωνικές ανάγκες, τους κοινωνικούς φορείς και τους εθελοντές της πόλης, στην κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη στους γονείς και τους μαθητές δημοτικών και νηπιαγωγείων και προανήγγειλε την λειτουργία Γραφείου Εξυπηρέτησης ΑμεΑ. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε για τις προσπάθειες που καταβάλλονται μέσα από το Μουσικοκινητικό Εργαστήρι για την κοινωνικοποίησης, την κοινωνική ένταξη των ΑμεΑ αλλά και την διαμόρφωση συνθηκών  αποδοχής των ΑμεΑ από το κοινωνικό σύνολο

Ο ψυχολόγος του Μουσικοκινητικού Εργαστηρίου ΑμεΑ  Παναγιώτης Σιαπέρας, συμμετείχε στο Επιστημονικό Μέρος του Συνεδρίου, όπου παρουσίασε με προφορική ανακοίνωση το πρωτοποριακό πρόγραμμα που εφαρμόζουμε τα τελευταία χρόνια στο Μουσικοκινητικό Εργαστήρι και τις δράσεις του. Η Επιστημονική Άποψη που κατατέθηκε είναι πως: «Με τον νέο τρόπο λειτουργίας υιοθετούμε την θεραπεία μέσα από την πραγματοποίηση μιας θεατρικής παράστασης, με το παιχνίδι, τον χορό και την μουσική. Τα παιδιά προσπαθώντας να μάθουν τον θεατρικό τους ρόλο, καθημερινά δέχονται την θεραπευτική βοήθεια από τους επιστήμονες παιδαγωγούς του Εργαστηρίου. Με αυτό τον τρόπο, μάθηση και διασκέδαση έχουν γίνει ένα. Τα παιδιά στην παράσταση που θα μας δώσουν δεν αισθάνονται ότι δίνουν εξετάσεις. Κάνουν στο σανίδι ό,τι κάνουν και κάθε μέρα στο Εργαστήρι. Παίζουν, τραγουδούν και χορεύουν. Παιδιά χωρίς τρακ, παιδιά χαρούμενα να διασκεδάζουν». 

 

Στην συζήτηση που ακολούθησε, η παρουσίαση συγκέντρωσε τα θετικά σχόλια συνέδρων αλλά και το ενδιαφέρον άλλων εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι οποίοι θα ήθελαν να δημιουργήσουν ανάλογα προγράμματα στην περιοχή τους.

Μουσικοκινητικό Εργαστήρι ΑμεΑ
Δήμου Αγίας Παρασκευής

 Μαρίνα Καρβέλη¹, Παναγιώτης Σιαπέρας², Γεωργία Στροφύλλα³, Στέφανος Οικονόμου⁴ , Διομεία Φάντη⁵ , Μανώλης Ανυφαντής⁶ & Μιχάλης Γαβράς⁷

 Κοινωνική. Λειτουργός – Προϊσταμένη του Εργαστηρίου¹, Ψυχολόγος², Καθηγήτρια Προσαρμοσμένης Κινητικής Αγωγής ³, Εργοθεραπευτής ⁴, Μουσικός⁵, Λογοθεραπευτής⁶ , Ορθοπεδικός-Χειρουργός, Δημοτικός Σύμβουλος, Υπεύθυνος Τμ. Κοινωνικής Πολιτικής ⁷

 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το Μουσικοκινητικό Εργαστήρι ΑμεΑ του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Αγίας Παρασκευής, τα τελευταία δύο χρόνια έχει αλλάξει τρόπο λειτουργίας και από τον παραδοσιακό φροντιστηριακού τύπου με ατομικές θεραπευτικές συνεδρίες, έχει μετατραπεί σ’ αυτόν της δημιουργικής απασχόλησης.

Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα μοναδικό και πρωτοποριακό μοντέλο λειτουργίας, με το οποίο η «θεραπεία» πραγματοποιείται μέσα από την προσπάθεια εκμάθησης του ρόλου (ομιλία – κίνηση - χορός – μνήμη – μουσική - τραγούδι) που έχει κάθε παιδί στη θεατρική παράσταση, που διοργανώνει η διεπιστημονική ομάδα και τα μέλη του Εργαστηρίου

Τα «παιδιά» - μέλη του Εργαστηρίου, παρουσιάζουν τη θεατρική παράσταση στο κοινό, στο αμφιθέατρο, χωρίς τις αναστολές στην δημόσια έκθεση, μια και στη σκηνή δεν κάνουν τίποτε διαφορετικό από αυτό που κάνουν κάθε μέρα στο Εργαστήρι: παίζουν – χορεύουν - τραγουδούν – γυμνάζονται - ζωγραφίζουν - απαγγέλλουν - διασκεδάζουν.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Αναμφίβολα η βελτίωση της ζωής των ατόμων με αναπηρίες (ειδικότερα νοητικές) επιβάλει την αφοσίωση και την αρχή της προσφοράς στον συνάνθρωπο, έτσι ώστε να ζήσουν ενταγμένα στην ζωή του γενικού πληθυσμού. Αυτό δίνει ξεκάθαρα το μήνυμα πως οι υπηρεσίες και τα προγράμματα για τα άτομα με αναπηρίες πρέπει να διακατέχονται από αξίες που δίνουν έμφαση στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων, την ανεξαρτησία, το δικαίωμα να κάνουν επιλογές και την συμμετοχή στην κοινότητα.

Το Μουσικοκινητικό Εργαστήρι για τα άτομα με αναπηρίες του Δήμου Αγίας Παρασκευής, έχει ως σκοπό να καλύψει ανάγκες των μελών του που δεν μπορούν να δώσουν υποχρεωτικά τα ημερήσια θεραπευτικά προγράμματα. Το Εργαστήρι έρχεται να γίνει για τα μέλη του χώρος χαλάρωσης, δημιουργικής απασχόλησης και υποστήριξης, όπου καλλιεργείται: 

•      H δημιουργική έκφραση. 

•      H συναισθηματική στήριξη. 

•      Η βελτίωση κινητικών δεξιοτήτων μέσω ομαδικών αθλημάτων

•      H ανάπτυξη αυτοεκτίμησης και πρωτοβουλίας. 
H προώθηση της κοινωνικότητας ενισχύοντας συγκεκριμένα τις δεξιότητες που χρειάζεται κάποιος για να αναπτύξει επικοινωνιακές ικανότητες και να δημιουργήσει διαπροσωπικές σχέσεις. 

•      H καλλιέργεια ενός πλαισίου μέσα στο οποίο το άτομο θα μπορέσει να βιώσει και να εκφράσει ποικίλα συναισθήματα, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα μεγαλύτερη συναίσθηση και κατανόηση των συναισθημάτων του.

•      H βελτίωση της ποιότητας της ζωής του ατόμου μέσα από τις εμπειρίες που αποκομίζει από τις δραστηριότητες μαθαίνοντας να μοιράζεται, να εκφράζεται, να δίνει και να δέχεται.

•      Η στήριξη της οικογένειας των μελών ώστε να αντιμετωπίσουν καταστάσεις κοινωνικού αποκλεισμού.

 Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ

Η συμμετοχή στην κοινότητα δίνει σε όλους το αίσθημα ότι ανήκουμε σε ένα κοινωνικό σύνολο, ότι έχουμε κοινά ενδιαφέροντα, ότι μοιραζόμαστε κοινές ιδέες και στόχους, ότι έχουμε κοινές εμπειρίες, ότι γνωρίζουμε κόσμο, ότι προσφέρουμε με την παρουσία μας και μας το αναγνωρίζουν, και ότι διασκεδάζουμε όλοι μαζί. Όλα αυτά για ένα άτομο με αναπηρίες είναι απραγματοποίητο όνειρο. Στο Μουσικοκινητικό Εργαστήρι όμως είναι βασική επιδίωξη να επιτευχθεί αυτό μέσα από στοχο-κατευθυνόμενες δραστηριότητες. Υποστηρίζοντας την συμμετοχή στην κοινότητα ατόμων με αναπηρίες του δήμου μας γίνεται ξεκάθαρο πως έχουν κάτι να προσφέρουν και αυτά με την σειρά τους στην κοινότητα. Η απομόνωση και η μοναξιά σύμφωνα με έρευνες είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Έτσι ένας από τους στόχους του Εργαστηρίου είναι η συμμετοχή, η διασκέδαση και η καλλιέργεια των κοινωνικών δεξιοτήτων μέσα από ένα πρόγραμμα που δεν θα θυμίζει εκπαίδευση ή θεραπευτική συνεδρία.

 Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Η επικοινωνία είναι μια διαδικασία ανταλλαγής μηνυμάτων και το χτίσιμο αυτών των μηνυμάτων σε διαπροσωπική σχέση. Οι άνθρωποι όταν εμπλέκονται σε μία επικοινωνία ως μοναδικό στόχο έχουν να γίνουν κατανοητοί από τον ακροατή τους. Επικοινωνούμε συνήθως λεκτικά αλλά πολλές φορές χρησιμοποιούμε και άλλους τρόπους όπως χειρονομίες, κίνηση, τέχνη και συμπεριφορά. Μέσα από τους μη λεκτικούς τρόπους τα άτομα με αδυναμία λεκτικής επικοινωνίας καταφέρνουν να εκφραστούν ελεύθερα, να τονίσουν την παρουσία τους και να περάσουν το δικό τους μήνυμα. Μια μορφή τέτοιας έκφρασης είναι το θέατρο. Ξεκινώντας από τις πρόβες τα μέλη του Μουσικοκινητικού Εργαστηρίου εκφράζονται μέσα στην ομάδα με πολύ δημιουργικό τρόπο και κατά την διάρκεια των παραστάσεων δηλώνουν την παρουσία τους περνώντας το μήνυμα της ανεξαρτησίας και της συμμετοχής στην κοινότητα με τον πιο δημιουργικό τρόπο στο ευρύ κοινό. Η επικοινωνία και η έκφραση για ένα άτομο με αναπηρία μπορεί εύκολα να διαταραχθεί και να διακοπεί. Στόχος του Μουσικοκινητικού Εργαστηρίου μέσω των δραστηριοτήτων του είναι να ανταποκριθεί σε αυτή την ανάγκη των μελών του καλλιεργώντας ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων επικοινωνίας.

 ΚΑΛΗ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Τα Ψυχικά νοσήματα ή οι απλές διαταραχές στο συναίσθημα στον γενικό πληθυσμό παρουσιάζουν αυξητική τάση. Για τα άτομα με αναπηρίες ήταν ανέκαθεν ένα μεγάλο ζήτημα. Έτσι στο μέτρο τον δυνατοτήτων του Εργαστηρίου στόχος είναι ο εντοπισμός και η βοήθεια στην κάλυψη της ψυχολογικής υποστήριξης σε συνδυασμό με το ημερήσιο πρόγραμμα που παρακολουθούν τα μέλη του. Το Εργαστήρι στοχεύει:

•      Στην προαγωγή καλής ψυχικής υγείας και διάθεσης στα μέλη του προάγοντας την ενεργή συμμετοχή στην κοινότητα και πιο ενεργού τρόπου ζωής.

•      Στην επαγρύπνηση όταν κάποιο μέλος παρουσιάζει ξαφνικά παράξενη συμπεριφορά η οποία μπορεί να οφείλεται σε ψυχολογικούς λόγους.

•      Στην ενημέρωση των μελών και των συγγενών σχετικά με ψυχολογικά προβλήματα και που μπορούν να αναζητήσουν βοήθεια.

 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

Ο ακρογωνιαίος λίθος επιτυχίας του οποιουδήποτε προγράμματος είναι η καλή συνεργασία με την οικογένεια του κάθε μέλους του Εργαστηρίου. Η υποστήριξη ενός ατόμου με αναπηρία είναι μια συνεχής και σε αρκετές περιπτώσεις κουραστική διαδικασία που αγχώνει όλη την οικογένεια. Στους σκοπούς του το Εργαστήρι έχει και την υποστήριξη της οικογένειας του μέλους του μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο. Παράλληλα η διεπιστημονική ομάδα του Εργαστηρίου υποστηρίζει και κάνει συμβουλευτική για την διαχείριση κρίσεων που προκύπτουν μέσα στην οικογένεια σε σχέση με το άτομο που έχει αναπηρία.

 Η ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ

Στελέχωση

Το Μουσικοκινητικό Εργαστήρι διαθέτει ειδικά καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό

•      Κοινωνική Λειτουργό

•      Ψυχολόγο

•      Εργοθεραπευτή

•      Καθηγήτρια Προσαρμοσμένης Κινητικής Αγωγής

•      Μουσικό

•      Λογοθεραπευτή

•      Θεατρολόγο

•      Δασκάλα χορού

 Έρευνα

Τα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας έχουν ως ρόλο την παρακολούθηση και αξιολόγηση του προγράμματος μέσα από την συλλογή ερευνητικών δεδομένων από τις δραστηριότητες του Μουσικοκινητικού Εργαστηρίου, που θα έχουν ως τελικό την διαμόρφωση προτάσεων για την βελτίωση του προγράμματος. Επίσης, η έρευνα θα δώσει νέες πληροφορίες σχετικά με την καλύτερη υποστήριξη ατόμων με αναπηρίες. Ο συγκεκριμένος σκοπός  επιτυγχάνεται μέσα από την συνεργασία των διαφορετικών ειδικοτήτων της διεπιστημονική ομάδας.  Έχοντας αυτά τα δεδομένα το πρόγραμμα του Εργαστηρίου θα έχει και επιστημονικά τεκμηριωμένα δεδομένα ως ένα εναλλακτικό πρόγραμμα μακριά από την δομή του κλασικού μοντέλου εκπαιδευτικού / θεραπευτικού προγράμματος. Παράλληλα τα αποτελέσματα των ερευνών θα συμβάλουν και στην προώθηση άλλων σκοπών όπως η διοργάνωση ημερίδων ευαισθητοποίησης, και η επαγγελματική αποκατάσταση κάποιων μελών.

 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Το Μουσικοκινητικό Εργαστήρι μέσω του προγράμματός του παρέχει:

•      Ασφαλή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των μελών του μέσα από ομαδικές κυρίως δραστηριότητες.

•      Επισκέψεις σε εκθέσεις, δρώμενα & θεατρικές παραστάσεις

•      Υποστήριξη σε θέματα συμπεριφοράς και αυτοεξυπηρέτησης.

•      Υλοποίηση προγραμμάτων έκφρασης και ψυχαγωγίας, άθλησης και φυσικής αγωγής.

•      Ανάπτυξη φιλικών δεσμών και κοινωνικών σχέσεων στην κοινότητα.

•      Υποστήριξη της οικογένειας του μέλους με εκπαίδευση στην κατάλληλη αντιμετώπιση των εξειδικευμένων αναγκών τους.

•      Ενημέρωση της οικογένειας και προπομπή σε αρμόδιες υπηρεσίες για την αντιμετώπιση των εξειδικευμένων αναγκών των μελών.

•      Διασύνδεση μέσω της κοινωνικής υπηρεσίας του δήμου Αγ. Παρασκευής με φορείς που υλοποιούν προγράμματα προ-επαγγελματικής κατάρτισης.

 ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ

Οι εθελοντές είναι από τους πιο πολύτιμους συνεργάτες του Εργαστηρίου με καθοριστική συμβολή στην λειτουργία του. Οι εθελοντές του Εργαστηρίου προέρχονται κυρίως από το τοπικό τμήμα της Ελληνικής Εταιρίας Παιγνιοθήκης που έχει ως στόχο την οργάνωση και λειτουργία παιγνιοθηκών για παιδιά και εφήβους με ειδικές ανάγκες Η συμμετοχή τους συντονίζεται από την διεπιστημονική ομάδα του Εργαστηρίου σύμφωνα με τις ανάγκες και το πρόγραμμα του Εργαστηρίου και της Παιγνιοθηκης.