Παρουσίαση του βιβλίου του Θεόδωρου Λιανού "Θανατική ποινή-τα υπέρ και τα κατά"

Στον ΙΑΝΟ, χθες βράδυ, 3.4.2023, σε μια ζεστή εκδήλωση, πραγματοποιήθηκε, η παρουσίαση του βιβλίου του Θεόδωρου Λιανού "Θανατική ποινή-τα υπέρ και τα κατά".

Για το βιβλίο μίλησαν οι:

Ανδρέας Λοβέρδος, Βουλευτής, πρώην Υπουργός

Μιχάλης Γαβράς, Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

Γιώργος Σιακαντάρης, Συγγραφέας – Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας

Αναστασία Ψειρίδου, Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου

Την εκδήλωση συντόνισε ο Θεόδωρος Λιανός, Ομ. Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

 

 

 

Ακολουθεί το κείμενο της δικής μου παρέμβασης:

Ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής και αξίας εν γένει, είναι ταυτόσημη με την ιατρική και με την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος. Ο γιατρός, είναι εξ ορισμού, αντίθετος στον θάνατο και σε ότι τον προκαλεί, άρα και στην θανατική ποινή.

Η αντίθεσή μου, απέναντι στην θανατική ποινή, είναι αυτονόητη, αν και δοκιμάζεται ισχυρά, όταν μιλάμε για αποτρόπαιο έγκλημα που οδήγησε στην αφαίρεση της ζωής άλλου ανθρώπου.

Από την πλευρά του κοινού πολίτη ο προβληματισμός για την επαναφορά της θανατικής ποινής, επιτείνεται σημαντικά, από την κοινή διαπίστωση πως όταν λέμε ισόβια, δεν εννοούμε ισόβια.

Αν και από το 1997 η θανατική ποινή στην Ελλάδα έχει καταργηθεί, με την κύρωση του 6ου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και η όποια συζήτηση για την επαναφορά της είναι συνταγματικά και νομικά άνευ λόγου, αυτή επανέρχεται στην επικαιρότητα, ευκαιριακά για άλλοτε άλλο.

Την ευόδωση αυτού του προβληματισμού, επιδιώκει και βοηθάει το βιβλίο του Θεόδωρου Λιανού "Θανατική ποινή-τα υπέρ και τα κατά".

 Το ζητούμενο σε κάθε σωφρονιστικό σύστημα, είναι αν ο εγκληματίας, επιδέχεται σωφρονισμού, αν μετάνιωσε και δεν θα το ξανακάνει που θα λέγαμε με απλά λόγια, να του δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία ή είναι ανεπίδεκτος σωφρονισμού και άρα θα πρέπει να του επιβληθεί η ποινή των πραγματικών ισοβίων ή και του θανάτου.

Η αδυναμία, να καθοριστεί με επιστημονικά, αδιάβλητα και ως εκ τούτου αντικειμενικά κριτήρια η ψυχοσύνθεση του εγκληματία και να δοθούν οι απαντήσεις στα πιο πάνω ζητήματα, μαζί με την πιθανότητα μιας λανθασμένης καταδίκης, θέτουν σε κριτική την ορθότητα της θανατικής ποινής.

Αυτή την επιστημονική αναζήτηση, έρχεται να βοηθήσει η επιστήμη της Γενετικής, με την επίτευξη της αποτύπωσης του γονιδιώματος του κάθε ανθρώπου και την καθημερινά εξελισσόμενη επιστημονική τεκμηρίωση, πως συγκεκριμένα γονίδια, είναι υπεύθυνα για συγκεκριμένες συμπεριφορές του ανθρώπου.

Η γενετική «πίστη» ότι τα πάντα οφείλονται στα γονίδια, μαζί με την συσχέτιση του ένζυμου του αναστολέα της Μονοαμίνης Οξειδάσης (ΜΑΟ-Α), που παράγεται από ένα συγκεκριμένο γονίδιο και του οποίου η διαταραχή στην παραγωγή, εκδηλώνεται με "επιθετικές" συμπεριφορές του ατόμου, τροφοδότησε την επινόηση της ύπαρξης του γονιδίου που οδηγεί στην εγκληματογένεση και στην αναζήτηση του "γεννημένου εγκληματία".

Και εδώ αρχίζουν τα ερωτήματα, που δεν έχουν όλα απαντηθεί:

Το λεγόμενο "γονίδιο του πολεμιστή", είναι λοιπόν, απόλυτα υπεύθυνο για την εγκληματική συμπεριφορά του ανθρώπου,;;;;;

και όσοι έχουν αυτό το γονίδιο γίνονται όλοι εγκληματίες;;;

και δεν υπάρχουν εγκληματίες που να μην το έχουν;;;

και ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην πλήρη έκφρασή του γονιδίου στο συγκεκριμένο άτομο;;;;

ποιος ο ρόλος της οικογένειας, του σχολείου, της κοινωνίας στην μείωση ή την ευόδωση της έκφρασης του γονιδίου και άρα της εγκληματικής συμπεριφοράς;;;

Και πάμε στο κεφάλαιο της πρόληψης.

Θα πρέπει να γίνεται τεστ DNA για να βρεθεί ο φορέας του γονιδίου της εγκληματικότητας;;;

και σε ποια ηλικία;;;

και ποιος θα έχει πρόσβαση στο αποτέλεσμα;;

και πως θα αντιμετωπίζει η οργανωμένη κοινωνία και άρα και η εξουσία τους φορείς του συγκεκριμένου γονιδίου;;;

Θα αναπτυχθεί μια νέα βιοπολιτική, όπου στο πλαίσιο της βιοεξουσίας και του βιοελέγχου, οι «γενετικά σε ρίσκο», θα πρέπει να επιτηρηθούν, να πειθαρχήσουν τα γονίδια τους ή να απομονωθούν, εφόσον υπάρχει η «πιθανότητα» να «μολύνουν» την κοινωνία, «μέχρι την «ανακάλυψη» της «γονιδιακής θεραπείας του εγκλήματος» ή του «χαπιού της εγκληματικότητας», με όραμα τις κοινωνίες των «φυσιολογικών» ή του απόλυτου ελέγχου.

Και αυτή η γονιδιακή θεραπεία, θα είναι εθελοντική ή καταναγκαστική;;;;;

 Γενετικός στιγματισμός, διακρίσεις, ατομικά δικαιώματα βρίσκονται στο τραπέζι και όλα αυτά χωρίς να γνωρίζουμε απόλυτα αν ο φορέας του γονιδίου θα εκδηλώσει σίγουρα εγκληματική συμπεριφορά.

Αντίθετα, γνωρίζουμε πως το 1/5 του πληθυσμού έχει αυτό το γονίδιο, αλλά δεν εκδηλώνουν όλοι βίαιη συμπεριφορά ή φόνο.

Από την άλλη στην ομάδα των πολύ βίαιων φυλακισμένων εγκληματιών ανήκουν άνθρωποι που δεν έχουν αυτό το γονίδιο.

Αυτά είναι κάποια ερωτήματα-ζητήματα, που γεννιούνται με μια πρώτη γρήγορη προσέγγιση, μια και το πεδίο είναι δόξης λαμπρόν για πολλές επιστήμες και επιστήμονες ειδικότερους από μένα. Βιοδίκαιο, δικονομική γενετική, είναι κάποιοι όροι που αλίευσα σε σχετικές αναφορές στο διαδίκτυο.

Από την άλλη η νομική υποστήριξη του εγκληματία, δεν θα αξιοποιήσει προς όφελος του πελάτη της, όλη αυτή τη γνώση, με πιο απλό τον ισχυρισμό πως έφταιγε το γενετικό υπόβαθρο για την εγκληματική πράξη;;;

Την απάντηση μας την δίνει το ακόλουθο δημοσίευμα στον ηλεκτρονικό τύπο (TVXS-2018), με τίτλο: "Το αμφιλεγόμενο ντεμπούτο των γονιδίων στις ποινικές υποθέσεις".

"Μετά από 11 ώρες συζήτησης, η αρμόδια δικαστική επιτροπή του Τένεσι έλαβε απόφαση: εκούσια ανθρωποκτονία, όχι δολοφονία. Όλοι στην αίθουσα του δικαστηρίου ήταν έκπληκτοι. Το γεγονός είχε ως εξής:

Μετά από μια διαμάχη, ο Bradley Waldroup πυροβόλησε τον φίλο της συζύγου του οκτώ φορές. Στη συνέχεια, επιτέθηκε στη σύζυγό του με ένα μαχαίρι. Η σύζυγός του επέζησε. Ο φίλος της όχι.

Ο Waldroup ομολόγησε και ανέλαβε την ευθύνη για τα εγκλήματα. Οι κατηγορίες από τους εισαγγελείς του Τενεσί ήταν δολοφονία και απόπειρα δολοφονίας πρώτου βαθμού. Η θανατική ποινή ήταν πολύ πιθανή.

Όμως, οι δικηγόροι του κατηγορούμενου. ζήτησαν επιστημονική αξιολόγηση. Αποδείχθηκε ότι ο Waldroup είχε μια ασυνήθιστη παραλλαγή του γονιδίου της της μονοαμινοξειδάσης-α (ΜΑΟΑ).

Ένας εγκληματολόγος λοιπόν κατέθεσε ότι το γενετικό προφίλ του Waldroup, σε συνδυασμό με την κακοποίηση που είχε βιώσει ως παιδί, του άφησε μεγαλύτερο κίνδυνο βίαιης συμπεριφοράς.

Έτσι εν προκειμένω η γενετική, επηρέασε την απόφαση των ενόρκων που έκριναν τον Waldroup ένοχο εκούσιας ανθρωποκτονίας και όχι δολοφονίας. Όπως δημοσιεύει και το BBC, η υπόθεση του Waldroup είναι μια από τις πολλές περιπτώσεις στη σύγχρονη πρακτική της εγκληματολογίας. Με βάση αυτήν, τα πορίσματα των αναλύσεων του γενετικού υλικού στο πλαίσιο μίας ποινικής διαδικασίας αποτελούν αντικειμενικά αποδεικτικά μέσα, γι’ αυτό και η σημασία τους κρίνεται καθοριστική".

Κλείνοντας, στέκομαι στον τίτλο του 13ου κεφαλαίου του βιβλίου "Θανατική ποινή ή Σωφρονιστική πολιτική;" και την τελευταία παράγραφό του:

"Μπορεί να διαγνωστούν διάφορες εύλογες και πιθανώς σωστές αιτίες για το γιατί κάποιος έγινε δολοφόνος, αλλά από αυτό δεν συνεπάγεται ότι είναι εύκολη υπόθεση η διάγνωση σχετικά με τον σωφρονισμό του. Αυτός που θα κρίνει θετικά ή αρνητικά είναι σαν να στρίβει ένα νόμισμα και να αποφασίζει με κανόνα το κορόνα - γράμματα".

Αυτό το κορόνα γράμματα, ιδωμένο με τις πιο πάνω σκέψεις, για την γονιδιακή φύση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τους παράγοντες που την επηρεάζουν και την καθορίζουν, ας ελπίσουμε πως θα γίνει δυνατό να περιοριστεί όσο γίνεται περισσότερο με την βοήθεια της επιστήμης.