Διά - λογοι…. Συνέντευξη του προέδρου του Συλλόγου των Απανταχού Νησιωτών ‘’Ο ΠΑΜΙΣΟΣ’’ κι εκδότου της ομώνυμης εφημερίδας ΜΙΧΑΛΗ ΓΑΒΡΑ στην Μαίρη Γεωργιοπούλου.

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα ΚΛΕΙΔΙ νο.47 που εκδίδεται στη Μεσσήνη 

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Διευθυντής ορθοπεδικής κλινικής. Δημοσιεύσεις σε ελληνικά και ξενόγλωσσα περιοδικά, ερευνητική δραστηριότητα, συμμετοχή σε προεδρία συμποσίων… το λειτούργημα του γιατρού επιτρέπει ελεύθερο χρόνο για συντονισμό συλλόγου κι έκδοση εφημερίδας;

Αγαπημένη μου Μαρία, ξεκινώντας θέλω να δώσω τα συγχαρητήριά μου για την όμορφη εφημερίδα που έχετε στήσει και να εκφράσω τις ευχαριστίες μου σε όλους τους ανθρώπους στο «Κλειδί» και σε σένα προσωπικά για την πρόταση να έχουμε αυτό το διάλογο. Στην ερώτηση τώρα:

Είναι προφανές πως στην διαχείριση του καθημερινού χρόνου, απόλυτη προτεραιότητα έχει η υπηρέτηση της Ιατρικής και του ασθενούς. Η προσωπική μου επιλογή να ασκήσω το Ιατρικό Επάγγελμα μέσα στο Νοσοκομείο, έγινε με πλήρη συνειδητοποίηση των απαιτήσεων αλλά και της δυνατότητας που μου παρέχει να οργανώνω τον ελεύθερο χρόνο μου. Το 1986, που τέλειωσα την ειδικότητα, οι περισσότεροι γιατροί που είχα γνωρίσει δεν «ζούσαν» ανθρώπινα, αλλά διαβίωναν σαν σκλάβοι της επαγγελματικής επιβίωσης και της επιδίωξης για πλουτισμό. Ξεκίναγαν το πρωί στις 7.00 από το σπίτι τους να πάνε στην Ιδιωτική Κλινική να δουν τους ιδιωτικούς ασθενείς τους, μετά στο Νοσοκομείο μέχρι το μεσημέρι, μετά στα ιατρεία του ΙΚΑ, πάλι στην Ιδιωτική Κλινική, στη συνέχεια στο Ιδιωτικό τους Ιατρείο και αργά πλέον 10-11 τη νύχτα επιστροφή στο σπίτι να «απολαύσoυν» τα αγαθά της ευμάρειας που αποκτούσαν. Με αυτές τις παραστάσεις και την απόρριψη από μένα αυτού του μοντέλου «ζωής», η ίδρυση του ΕΣΥ (Εθνικό Σύστημα Υγείας), προσέφερε στον γιατρό την δυνατότητα να διαθέτει χρόνο για επαρκή επιστημονική ενημέρωση αλλά και ελεύθερο χρόνο για την πολύπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, με αντίτιμο την δημοσιοϋπαλληλική σχέση και τις Εφημερίες (νύχτες, Σαββατοκύριακα και αργίες). Με πλήρη γνώση λοιπόν, επέλεξα την ένταξή μου στο ΕΣΥ, με τα θετικά και τα αρνητικά του. Στα 40μου, όταν πλέον είχα πατήσει γερά στα επιστημονικά πόδια μου, απολάμβανα την επαγγελματική και κοινωνική καταξίωση από την δουλειά μου, επέλεξα να προσφέρω στα «κοινά» μέσα από τις γραμμές του ΠΑΜΙΣΟΥ, την εφημερίδα μας, αλλά και τις άλλες παράλληλες δραστηριότητες στην πόλη που ζω, την Αγία Παρασκευή.

Με αυτές τις αντιλήψεις και τις επιλογές, μπορεί να μην έγινα «πλούσιος», όπως οι περισσότεροι συνομήλικοί μου συνάδελφοι στην Ιατρική, είμαι όμως «πλούσιος» από εμπειρίες, γνώσεις, σχέσεις και προσφορά, που για μένα είναι και ο σκοπός της ζωής του ανθρώπου.

Ανήκετε στα ιδρυτικά μέλη του συλλόγου ‘’Ο Πάμισος’’. Επιχειρώντας  από το 1995 ως σήμερα μιαν ανασκόπηση, άξιζε τελικά η δημιουργία του;

Στο πρόσφατο επετειακό 100o φύλλο του ΠΑΜΙΣΟΥ, γίνεται μια συνοπτική, όσο και αποκαλυπτική περιγραφή των δράσεων που αναπτύχθηκαν στην 17χρονη πορεία του Συλλόγου μας στην Αθήνα και το Νησί. Εκτιμώ πως από μόνη της αυτή η περιγραφή αποτελεί και την δικαίωση της ύπαρξης του ΠΑΜΙΣΟΥ.

Ταυτόχρονα, αποτελεί δικαίωση για την απόφαση των τεσσάρων φίλων να φύγουμε από τον υπάρχοντα σύλλογο «το Νησί» και να δημιουργήσουμε εκ του μηδενός τον ΠΑΜΙΣΟ. Φτιάξαμε ένα Σύλλογο που λειτουργώντας στον αντίποδα, «σπάσαμε τα στενά γραφειοκρατικά και βιολογικά πεπερασμένα όρια του προηγούμενου σχήματος». Καταφέραμε έτσι να αξιοποιήσουμε όλο το «δραστήριο και επιτυχημένο» κεφάλαιο των συμπατριωτών μας στην Αθήνα. Το αποτέλεσμα ξεπέρασε τις προσδοκίες μας. Με όλο αυτό το δυναμικό στα χέρια μας καταφέραμε να παράξουμε ένα πλούτο αξιόλογων πολιτιστικών δράσεων, πού όχι μόνο δεν είχε όμοιό του στην ιστορία της Μεσσήνης, αλλά και τίποτε να ζηλέψει από άλλες επαγγελματικές εκδηλώσεις. Και όλα αυτά με τους Νησιώτες της Αθήνας, πολλοί από τους οποίους είχαν κατακτήσει ήδη την πανελλαδική αναγνώριση για την αξία τους, ο καθένας στον τομέα του.

Αυτή νομίζω αποτελεί όχι μόνο την δικαίωση για την δημιουργία του ΠΑΜΙΣΟΥ, αλλά και δικαιολογεί την επιμονή μας να θέλουμε όλο αυτό το δυναμικό να συνεχίσει να προσφέρει με οποιοδήποτε σχήμα.

Τι γυρεύουν άραγε οι σύλλογοι ‘’επαρχιωτών’’ στην πρωτεύουσα; Ποιος ο σκοπός ύπαρξής τους; Πού αποβλέπουν;

Πολλές ερωτήσεις σε μια. Το ερώτημά σου δεν μπορεί να απαντηθεί, αν κάποιος το δει ξεκομμένα από την ιστορικότητα της κάθε εποχής. Οι «σύλλογοι ‘’επαρχιωτών’’ στην πρωτεύουσα» είναι γεννήματα της ιστορίας και της κοινωνικής πραγματικότητας εκείνων των εποχών. Τις μετεμφυλιακές δεκαετίες, δημιουργήθηκε το μεγάλο ρεύμα της εσωτερικής μετανάστευσης, κυρίως προς την Αθήνα. Οι επαρχιώτες ξεκομμένοι από τις οικογένειές τους, ώρες μακριά, χωρίς εύκολη οδική επικοινωνία και δύσκολη τηλεφωνική, είχαν ανάγκη να μάθουν τα «νέα από το χωριό». Αρχικά τα καφενεία γύρω από την Ομόνοια ήταν τα σημεία συνάντησης κάθε Κυριακή πρωί. Εδώ δημιουργήθηκαν και οι πρώτες «Αδελφότητες των εν Αθήναις» με προφανή την αναγκαιότητα.

Η «δωρεάν παιδεία» του Παπανδρέου το 1965, είχε ως αποτέλεσμα το άνοιγμα των Πανεπιστημίων και την προσέλευση πολλών φοιτητών από την επαρχία. Αυτή η διόγκωση του φοιτητικού πληθυσμού, έδωσε νέα πνοή στις Αδελφότητες, που συγκέντρωναν ό,τι πιο επιτυχημένο επαγγελματικά και μορφωμένο στοιχείο είχε το κάθε χωριό, αλλά και συνολικά η χώρα μας. Με την πάροδο των χρόνων, οι επιτυχημένοι οικονομικά απόδημοι, βοήθησαν στον εκσυγχρονισμό και βελτίωση αρκετών από τους όρους ζωής των συμπατριωτών στο χωριό, χωρίς να αγνοούμε τον ρόλο των Αδελφοτήτων στην μετεξέλιξη του πολιτικού τοπίου στο χωριό και στην χώρα γενικότερα.

Ας μην ξεχνάμε πως οι «εθνικοτοπικοί» σύλλογοι αποτέλεσαν μαζί με τους φοιτητικούς την μήτρα για την διαμόρφωση κάποιων συνθηκών, που όμως ήταν σημαντικές για την πολιτική ανατροπή της δικτατορίας το 1973.

Η παραπάνω αφήγηση αφορά και δεν αφορά ταυτόχρονα την Μεσσήνη και τους δυο συλλόγους των «εν Αθήναις». Η πατρίδα μας είναι ταυτόχρονα μια μικρή πόλη και ένα μεγάλο χωριό ή αν θέλετε δεν είναι ένα μικρό χωριό, αλλά δεν είναι και μεγάλη πόλη. Αυτή η πραγματικότητα προσδιόριζε και συνεχίζει να προσδιορίζει την σχέση και τον ρόλο των «εν Αθήναις».

Η ΙΔΡΥΤΙΚΗ μας ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ το 1995, είναι αποκαλυπτική του λόγου, του σκοπού και του ρόλου που επιφυλάσσαμε στον ΠΑΜΙΣΟ. Λέγαμε:

«Μέσα απ' αυτόν τον Σύλλογο, τον Πάμισο, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μία νέα πνοή, να ανοίξουμε τα γραφεία μας σ' όλους τους συμπατριώτες μας, να δημιουργήσουμε την υποδομή για νέες μορφές επικοινωνίας, να φέρουμε σε επαφή παλιούς συμμαθητές, γειτονόπουλα κάθε ηλικίας, σημερινούς πετυχημένους επαγγελματίες. Οι συμπατριώτες μας έχουν δείξει την αξιοσύνη τους, καταλαμβάνοντας τα πιο σημαντικά πόστα της πολιτικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και επαγγελματικής ζωής στην Ελλάδα και στην ξενιτιά.

Σήμερα που η ανθρωπιά, η αξιοπιστία και οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν τσαλακωθεί άγρια από τον στυγνό επαγγελματισμό και τον αθέμιτο ανταγωνισμό, όλοι ψάχνουμε ένα στήριγμα, μια λύση. Ίσως οι δεσμοί που αναπτύxθηκαν τα χρόνια της αθωότητας, στη γειτονιά, στο σχολείο, στα παιχνίδια, στη διασκέδαση, να είναι μια απάντηση. Ο "Πάμισος" διεκδικεί να παίξει ένα σημαντικό ρόλο σ' αυτή την προσπάθεια…………………..

Για μας η εφημερίδα δεν είναι ΑΥΤΟΣΚΟΠΟΣ, είναι ΜΕΣΟ για την επιτυχία συγκεκριμένων στόχων:

- να αναπτυχθούν δεσμοί ουσίας και δράσης μεταξύ των Νησιωτών, όπου και αν ζουν.

- να σπάσει η απομάκρυνση και η συναισθηματική αποξένωση από τις ρίζες μας

- να δώσει διέξοδο στην απομόνωση του διαμερίσματος και της τηλεόρασης

- να μας συνδέσει με την σημερινή Μεσσήνη, το Νησί μας και τη ζωή του».

Η αυστηρότητα στην περιγραφή δείχνει και τις προθέσεις μας, που στην πορεία υλοποιήθηκαν μέσα στην 17χρονη πορεία μας.

Όσον αφορά τη σχέση μας με την «πατρίδα», τη Μεσσήνη, το Νησί μας, το συμπέρασμα που έχουμε καταλήξει στον ΠΑΜΙΣΟ, εδώ και αρκετά χρόνια, είναι πως η τοπική κοινωνία της Μεσσήνης, είναι ο μοναδικός αρμόδιος και υπεύθυνος να διαμορφώσει το πλαίσιο ανάπτυξης του πολιτιστικού επιπέδου και να συγκροτήσει τις απαραίτητες  συλλογικότητες για την εκπλήρωση των πολιτιστικών αναγκών της πόλης. Η παρουσία των «εν Αθήναις» είναι συμπληρωματική και στο βαθμό που οι Τοπικές Δυνάμεις αισθάνονται και αναγνωρίζουν πως θέλουν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του απόδημου δυναμικού.

Έχουμε ως moto το ακόλουθο: Οι Τοπικές δυνάμεις έχουν πάντα τον πρώτο λόγο, εμείς παρέχουμε την υποστήριξη και την βοήθεια, εφόσον κρίνεται αναγκαία και αποδεκτή.

Ο Οδυσσειακός νόστος τελικά πόσο μας καταδιώκει;

Στην προμετωπίδα του ΠΑΜΙΣΟΥ, έχουμε βάλει ένα τετράστιχο του Μπέρτολτ Μπρεχτ, που λέει: «Ο καθένας που γυρνά στον τόπο του δεν είναι νικητής. Αλλά κανένας δεν είναι νικητής σα δε γυρνά στον τόπο του». Είναι η μια πλευρά που εκφράζει τον «Οδυσσειακό νόστο», αλλά υποδηλώνει και την αναζήτηση της επιβράβευσης, της δικαίωσης και της καταξίωσης από την κοινωνία και πρωτίστως από την δική του κοινωνία.

Αυτή η ανάγκη βέβαια δέχεται τον περιορισμό από την άλλη πλευρά, από την διαπίστωση του Ιησού στη Ναζαρέτ: «Ουδείς προφήτης εν τω τόπω αυτού» Λουκ.,δ,24.

Υπάρχουν προοπτικές να ανελιχθεί κάποιος κοινωνικά κι επαγγελματικά μένοντας στην γενέτειρα; Μήπως η επαρχία ‘’τρώει’’ τα παιδιά της;

Το ότι σε αρκετές «επαρχίες» της χώρας μας, έχουν διαμορφωθεί παθογένειες, που εμποδίζουν την κοινωνική και επαγγελματική ανέλιξη, δεν σημαίνει πως αυτό είναι ο κανόνας, ούτε πως είναι αναπόφευκτη και μη αναστρέψιμη κατάσταση. Είναι όμως δυσκολότερη.

Είναι γεγονός, πως το υπερτροφικό κράτος των Αθηνών είχε μεγαλώσει απαράδεκτα την απόσταση με την «επαρχία». Σήμερα όμως με τις εκπληκτικές δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογική επανάσταση, με τον ίλιγγο ταχυτήτων που παρέχουν τα Mbps και το VDSL της πληροφορικής, αυτή η απόσταση μπορεί να γίνει ακόμα και δημιουργική.

Η σοβαρότητα, η αξιοπιστία και η «επαγγελματική» συνείδηση και συμπεριφορά, είναι πλέον τα διαβατήρια για την οποιαδήποτε ανέλιξη και αυτά δεν περιορίζονται γεωγραφικά. Απαιτείται απλώς συνειδητοποίηση και επιμονή. Είναι η αναγκαία και ικανή συνθήκη για την επιτυχία.

Σε εποχή ασθενική, όπως η σημερινή, συμβουλεύετε… εκπατρισμό ή επαναπατρισμό; Θα τολμούσατε ο ίδιος την επιστροφή στις ρίζες;

Στέκομαι κριτικά έως και επικριτικά στην συναισθηματική προσέγγιση των όρων «εκπατρισμού» και «επαναπατρισμού». Και οι δυο καταστάσεις είναι κοινωνικά φαινόμενα, που προσδιορίζονται από κεντρικότερες πολιτικές, που στο παρελθόν οδήγησαν αρχικά στην εξωτερική και αργότερα στην εσωτερική μετανάστευση στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας και κυρίως στην Αθήνα. Αυτές οι πολιτικές είναι υπεύθυνες για την αλλοίωση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας μας, την εγκατάλειψη της πρωτογενούς παραγωγής και της βιομηχανίας και εν τέλει στην σημερινή διαστροφική πραγματικότητα. Μια πλούσια αγροτική και κτηνοτροφική χώρα να μην είναι τουλάχιστον αυτάρκης στις διατροφικές ανάγκες της.

Έτσι λοιπόν και ο επαναπατρισμός δεν θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα και αναγκαστική επιλογή της «ασθενικής μας εποχής», αλλά συνέπεια σχεδιασμένης παρέμβασης από την κεντρική πολιτική σκηνή και ενταγμένη σε ένα παραγωγικό υπόδειγμα για την χώρα μας.

Όσον αφορά την προσωπική στάση του καθενός μας, αυτή δεν προσδιορίζεται μόνο με όρους «ατομικού θέλω» αλλά και επαγγελματικών, οικογενειακών αναγκαιοτήτων και προγραμματισμού.

Μέσω της εφημερίδας ‘’ Ο Πάμισος’’ προβάλλονται Νησιώτες καταξιωμένοι κι επιτυχημένοι. Θα επιχειρούσατε προσέγγιση σε συμπολίτες ‘’ανώνυμους’’, που για κάποιον λόγο ‘’καθηλώθηκαν’’, έκαναν ‘’έκπτωση’’ στα όνειρα και δεν πέτυχαν τους στόχους τους;

Όλα αυτά τα χρόνια που εκδίδουμε τον ΠΑΜΙΣΟ, έχουμε ανοιχτές τις σελίδες του σ’ όποιον συμπατριώτη έχει κάτι να πει. Αν κάποιος ανατρέξει τα 100 φύλλα της εφημερίδας μας δεν θα δει «αγιογραφία» κανενός συμπατριώτη μας, όσο και αν αρκετοί θα το άξιζαν. Θα δει όμως και θα μάθει για τις απόψεις του, για τα έργα του, για όλα αυτά που έπραξε στο διάβα της ζωής του και τον κατατάσσουν στους αναγνωρισμένους και καταξιωμένους. Για μας δεν υπάρχουν «επώνυμοι» και «ανώνυμοι». Είναι ένα θέμα που το έχουμε συζητήσει και ξεκαθαρίσει μεταξύ μας στον ΠΑΜΙΣΟ. Είναι άλλο θέμα η αναφορά μας στους εκπροσώπους των θεσμών της κοινωνίας μας, τους οποίους και τιμούμε αναλόγως.

Την ερώτηση λοιπόν την μετατρέπουμε σε ανοιχτή πρόσκληση – πρόκληση, σε οποιονδήποτε έχει την δυνατότητα να παρουσιάσει και την άλλη πλευρά της ζωής.

Είστε και Δημοτικός Σύμβουλος Αγίας Παρασκευής. Άνθρωπος ενεργά πολιτικοποιημένος. Πιστεύετε ότι οι εκπρόσωποι των επιστημών, τεχνών και γραμμάτων σε ασθματικούς καιρούς έχουν  ‘’δικαίωμα’’ να περιμένουν ατσαλάκωτοι τις εξελίξεις ή πρέπει να δραστηριοποιούνται;

Ευθέως απαντώ στο σημαντικό ερώτημά σου. Όχι μόνο δεν έχουν το δικαίωμα, αλλά αντίθετα έχουν την υποχρέωση να πάρουν θέση. Και είμαστε περήφανοι που οι περισσότεροι συμπατριώτες μας, διακεκριμένοι στον τομέα των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών, έχουν θέσεις και άποψη και την εκθέτουν δημόσια στα πανελλαδικής εμβέλειας ΜΜΕ, αλλά και στον ΠΑΜΙΣΟ. Από την μελέτη της ιστορίας γνωρίζουμε πως από μόνες τους οι αλλαγές στις οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις δεν αρκούν για την «επανάσταση». Σημαντικός παράγοντας είναι η συμμετοχή της πνευματικής ηγεσίας στην διαδικασία μορφοποίησης και επιτυχίας της προσπάθειας για την ανατροπή των δυσμενών συνθηκών και την έξοδο από το βάλτο της κοινωνικής και οικονομικής εξαθλίωσης.

Ταΐζοντας μόνο το υπερτροφικό εγώ μας, γινόμαστε… ;

Καταγέλαστοι από την κοινωνία και τον περίγυρό μας, που έχει την δυνατότητα να βλέπει το πανέμορφο πτέρωμα, αλλά και τα άσχημα πόδια του εγωκεντρικού παγωνιού.